ปัจจุบันเชียงใหม่ถือเป็นเมืองใหญ่และสำคัญในภาคเหนือ มีโบราณสถาน โบราณวัตถุ และยังคงรักษาวัฒนธรรมดั้งเดิมของล้านนาไทยเอาไว้

พื้นที่ของเชียงใหม่ส่วนใหญ่เป็นป่าละเมาะและภูเขา มีที่ราบอยู่ตอนกลางตามสองฟากฝั่งแม่น้ำปิง อาณาเขตของเชียงใหม่ ทิศเหนือติดรัฐเชียงตุงของพม่า ทิศใต้ติดลำพูนและตาก ทิศตะวันตกติดแม่ฮ่องสอน ทิศตะวันออกติดเชียงราย ลำปาง และลำพูน

เชียงใหม่ ตั้งอยู่บนเส้นรุ้งที่ 16 องศาเหนือ และเส้นแวงที่ 99 องศาตะวันออก สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางประมาณ 1,027 ฟุต ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 700 กิโลเมตร มีเนื้อที่ประมาณ 20,107 ตารางกิโลเมตร

ลักษณะภูมิประเทศ แบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ พื้นที่ภูเขามีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 500 เมตรขึ้นไป ส่วนใหญ่อยู่ทางทิศเหนือและทิศตะวันตกของจังหวัด คิดเป็นพื้นที่ประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ทั้งหมด

ภูเขาเหล่านี้คือแหล่งต้นน้ำลำธาร มีภูเขาสูงที่สุดในประเทศไทย คือ ดอยอินทนนท์ สูง 2,565 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง และพืนที่ราบลุ่มน้ำและที่ราบเชิงเขากระจายอยู่ทั่วไปรหว่างหุบเขา ได้แก่ ที่ราบลุ่มน้ำปิง ที่ราบลุ่มน้ำฝาง และที่ราบลุ่มน้ำแม่งัด

อาณาเขต ทิศเหนือติดสหภาพพม่า ทิศตะวันออกติดเชียงราย ลำปาง ลำพูน ตาก ประกอบด้วยเทือกเขาสลับซับซ้อน มีที่ราบกระจายอยู่ระหว่างหุบเขาและมีแม่น้ำไหลผ่าน จังหวัดเชียงใหม่มีเทือกเขาโอบอยู่เกือบทุกด้าน ทิศเหนือติดเทือกเขาแดนลาว ทิศตะวันออกคือทิวเขาผีปันน้ำ ทิศตะวันตกและทิศใต้คือทิวเขาถนนธงชัย ยกเว้นเขตติดต่อกับจังหวัดลำพูน อยู่ในแอ่งที่ราบลุ่มเชียงใหม่-ลำพูน หรือที่ราบลุ่มแม่น้ำปิง เป็นที่ราบขนาดใหญ่ต่อเนื่องเป็นผืนเดียวกัน และเป็นที่ตั้งของเมืองโบราณ 2 เมือง หริภุญไชย ริมแม่น้ำกวง และเมืองเชียงใหม่ ริมแม่น้ำปิง

แม่น้ำปิงเป็นแมน้ำสำคัญของเมือง เพราะเป็นทั้งเส้นทางการคมนาคมค้าขาย เป็นแหล่งอุปโภคบริโภค และนำพาวัฒนธรรมจากต่างถิ่นเข้ามาในอดีต มีต้นน้ำอยู่ที่ดอยถ้วย อำเภอเชียงดาว รวมระยะทางที่ไหลผ่านเชียงใหม่ยาวประมาณ 335 กิโลเมตร ผ่านเข้าลำพูน ไปรวมกับแม่น้ำวังที่ตาก และรวมกับแม่น้ำน่านที่ปากน้ำโพนครสวรรค์ กลายเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา ไหลลงสู่ภาคกลางต่อไป